تفاوت سرمایه گذاری در بانک و بورس در چیست و اینکه آیا بازار بورس واقعا محل مناسبی برای کسب سود است؟ تفاوت سود بانکی و سود بورس را در این مقاله بررسی خواهیم کرد.
سرمایه گذاری در بانک یا بورس
چگونه در بانک سود می‌کنیم؟
وقتی پول خود را در بانک سپرده گذاری می‌کنید، سالیانه مبلغی را به عنوان بهره از بانک می‌گیرید. این بهره در واقع همان اجاره پول شما است که بانک در عوض مدت زمانی که از پولتان استفاده کرده به شما پرداخت می‌کند. مثلا اگر یک میلیون تومان در حساب بانکی خود سپرده گذاری کنید با نرخ بهره فعلی (۱۸%) در انتهای سال مبلغ ۱۸۰ هزار تومان به عنوان بهره یا همان سود بانکی دریافت خواهید کرد. یعنی با گذشت یک سال ۱۸% بازدهی از پول خود به دست می‌آورید. اما این مقدار سود برای افرادی که در بورس فعالیت می‌کنند به هیچ عنوان جذابیتی ندارد. آنها با هدف کسب بازدهی بیشتر از این مقدار پول، اندوخته خود را وارد بازار بورس می‌کنند. در ادامه به مقایسه بازدهی بورس و بانک خواهیم پرداخت، اما قبل از آن بد نیست با روش‌های کسب سود از بورس آشنا شوید.
چگونه در بورس سود می‌کنیم؟
اولین روش: نوسان قیمت سهام
اولین روش سود کردن در بازار بورس، نوسان قیمت سهام است که امروزه نسبت به گذشته رواج بیشتری پیدا کرده است. اگر سهام یک شرکت را به قیمت ۱۰۰ تومان خریداری کنید و بعد از مدتی به قیمت ۱۴۰ تومان آن را بفروشید، طی این مدت که ممکن است از چند روز تا چند ماه طول بکشد توانسته‌اید ۴۰% بازدهی از پول خود به دست آورید. به عنوان یک مثال واقعی، همان طور که در تصویر زیر می‌بینید سهام بانک صادرات در تاریخ ۱۹ دی ماه ۱۳۹۴، ۸۹۰ قیمت ریال داشت و پس از یک ماه به قیمت ۱۰۷۸ ریال رسید که البته بعد از آن بیشتر هم رشد کرد. یعنی شما در مدت یک ماه به حدود ۲۲% سود رسیدید که اگر پول خود را در این مدت در بانک گذاشته بودید ۱٫۸% سود می‌کردید. در واقع، این سود حدود ۱۲ برابر بیشتر از سود بانک بوده است.
دومین روش: سود نقدی سالیانه
این روش برای افراد حرفه‌ای بورس جذابیت کمتری نسبت به روش اول دارد. در پایان هر سال مالی، شرکت‌های بورسی درصدی از سود سالیانه خود را به عنوان سود نقدی بین سهام‌دارانشان تقسیم می‌کنند. اگر شما می‌خواهید از این روش سود کسب کنید باید شرکت‌هایی را مد نظر قرار دهید که سود نقدی بالایی پرداخت می‌کنند. البته در برخی مواقع، همین سود نقدی می‌تواند به اندازه سود بانکی بازدهی داشته باشد؛ یعنی حتی اگر قیمت سهام شما در طول یکسال رشدی نکند – که اگر شما توانایی خرید و فروش به موقع سهم را داشته باشید این اتفاق تقریبا غیر ممکن است – باز هم بازده‌ای نزدیک به بازده بانکی بدست آورده‌اید.
مثلا سهم همراه اول که درصد تقسیم سود بالایی دارد در اوایل سال ۹۴ قیمتی نزدیک به ۲۶۰۰ تومان داشت و بعد از یکسال در مجمع خود ۶۰۲ تومان سود بین سهامدارانش تقسیم کرد. قیمت سهم نیز بعد از مجمع سال ۹۵ حدود ۲۹۰۰ تومان بود. در نتیجه، اگر شما این سهم را اوایل سال ۹۴ می‌خریدید و یک سال نگهداری می‌کردید، با احتساب سود مجمع حدود ۳۵% بازدهی کسب می‌کردید.
سود بانکی و سود در بازار بورس چه تفاوتی با هم دارند؟
به صورت کلی می‌توان تفاوت بین سودی که از سپرده گذاری در بانک بدست می‌آورید و سودی که می‌توانید از طریق بورس کسب کنید را به دو شکل زیر بیان کرد:
تفاوت اول: تضمین سود
بانک به سپرده شما سودی تضمین شده ولی در مقایسه با بازه زمانی که این پول در اختیار بانک است، سودی پایین پرداخت می‌کند. اما سودی که می‌توانید از بورس به دست بیاورید، در مقایسه با بانک بسیار بالاتر بوده ولی مثل بانک تضمینی برای کسب آن وجود ندارد.
تفاوت دوم: وابستگی سود
دومین تفاوت بین سود بانکی و سود حاصل از خرید و فروش سهام در وابستگی سودآوری بورس به خود شما است. به این معنی که اگر یک میلیون تومان در بانک سپرده گذاری می‌کنید فارغ از اینکه چه توانایی‌ها یا شرایطی دارید، مبلغ ثابتی را به عنوان سود سپرده گذاری دریافت خواهید کرد. اما در بورس قضیه کاملا متفاوت است. در بورس به ندرت می‌توانید ۲ نفر را پیدا کنید که از یک میلیون تومان سرمایه بازدهی یکسانی به دست آورده باشند. این تفاوت در بازدهی به دلیل تنوع گزینه‌های سرمایه گذاری در بورس و همچنین تفاوت در مهارت و توانایی تصمیم گیری افراد است. در حقیقت می‌توان گفت تفاوت اصلی که سرمایه گذاری در بورس با بانک دارد در این است که بازدهی سرمایه گذاری در بورس تا حد بسیار زیادی به خود فرد سرمایه گذار و توانایی‌های او وابسته است. در نتیجه، هر چقدر توانایی و مهارت‌های خود را افزایش دهید قابلیت کسب سودهای بیشتری از بورس خواهید داشت.
تفاوت سوم: بازدهی در این دو بازار
برای درک بهتر بازدهی و میزان سود در بازار بورس و بانک هر کدام را به صورت جداگانه بررسی می‌کنیم:
بازدهی واقعی بانک چقدر است؟
بر اساس آمارهای روزنامه دنیای اقتصاد نرخ سود سپرده بانکی از سال های ۹۰ تا ۹۴ به ترتیب برابر با ۱۷%، ۱۷%، ۲۳٫۵%، ۲۲% و ۲۱% بوده است. بر اساس این نرخ‌ها اگر در ابتدای سال ۹۰ مبلغ یک میلیون تومان را در بانک سپرده گذاری می‌کردید در انتهای سال ۹۴ پول شما تقریبا ۲٫۵ میلیون تومان می‌شد؛ یعنی پول بعد از ۵ سال تقریبا ۲٫۵ برابر رشد می‌کرد. از طرفی بر اساس همین آمار روزنامه دنیای اقتصاد، متوسط نرخ تورم در این سال‌ها به ترتیب ۲۱٫۵%، ۳۰٫۵%، ۳۴٫۷%، ۲۱٫۱% و ۱۴٫۸% بوده است. این اعداد بدان معنی هستند که در ۵ سال گذشته برای حفظ ارزش یک میلیون تومان، این پول باید به مبلغی بیش از ۳ میلیون تومان تبدیل شود تا فقط ارزش خود را حفظ کرده باشد. در نتیجه، اگر فردی در ۵ سال گذشته پول خود را در بانک سپرده گذاری کرده باشد نه تنها بازدهی بدست نیاورده است بلکه حدود ۱۶% از ارزش واقعی پول خود را نیز از دست داده است.
بازدهی واقعی بورس چقدر است؟
تصویر زیر بیانگر روند رشد شاخص کل بورس تهران از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ است. تغییرات شاخص به این معنی است که اگر شما سرمایه خود را در تمام شرکت‌های بورسی پخش کنید، درصد تغییرات سرمایه شما به طور متوسط به اندازه درصد تغییرات شاخص کل بورس خواهد بود.
همان‌طور که در تصویر نیز مشخص است شاخص کل بورس با وجود تمام فراز و نشیب‌هایش از ابتدای سال ۱۳۹۰ تا ابتدای سال ۱۳۹۵ بیش از ۳۰۰% رشد داشته است. یعنی حتی اگر در بدترین روزهای بورس در سال های ۹۳ و ۹۴ هم سهام خود را به فروش نرسانده باشید باز هم سرمایه شما رشدی بیش از ۳۰۰% را تجربه کرده است.
در تصویر زیر نیز روند تغییرات یکی از سهم‌های بورس یعنی «بانک ملت» نمایش داده شده است. این تصویر نشان می‌دهد که اگر فردی به جای سپرده گذاری در بانک ملت، سهام این بانک را خریداری کرده بود از اسفند ماه سال ۱۳۸۸ تا فروردین ماه سال ۱۳۹۵ چه میزان بازدهی بدست می‌آورد.
همان‌طور که در تصویر نیز مشخص است بازدهی سهام این بانک با احتساب افزایش سرمایه‌ها و سودهای نقدی که در طی این ۶ سال به سهامدارانش داده، حدود ۹۵۰% بوده است.
نتیجه گیری
تمام آمارها و ارقام نشان می‌دهند که در دو دهه گذشته، بازدهی بازار بورس در ایران بیشتر از سایر بازارها و گزینه‌های رایج سرمایه گذاری بوده است. اما این بازار یک تفاوت اساسی با گزینه‌هایی مثل بانک و مسکن دارد و این تفاوت در میزان بازدهی آن بر اساس نحوه عملکرد شخص سرمایه گذار است. در شکل زیر نیز میزان بازدهی بانک و بورس طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ نمایش داده شده است.
آنچه اندازه بازدهی شما در بازار بورس را مشخص می‌کند میزان توانایی، اطلاعات و تجربه مالیتان است. با وجود بازدهی مناسب بورس، افراد بسیاری نیز وجود داشتند که ضررهای بسیار سنگینی را در این بازار متحمل شده‌اند. اگر بدون آگاهی و اطلاعات وارد این بازار شوید نباید به غیر از برخی سودهای تصادفی انتظار بیشتری از این بازار داشته باشید و بدون شک زیان‌های سنگینی در انتظار شما خواهند بود. پس به یاد داشته باشید که اگر مشتاق به سرمایه گذاری در بازار بورس هستید قبل از هر چیزی ابتدا باید روی آموزش خود و توانایی‌هایتان سرمایه گذاری کرده و پس از آن، پولتان را وارد بازار کنید.
به نقل از سایت خانه سرمایه: (لینک مطلب)